Demans, kişinin günlük yaşamını etkileyecek ölçüde hatırlama, düşünme veya karar verme yeteneğini kaybetmeyi ifade eden genel bir terimdir.

Testlerin karmaşık olması ve semptomların belirsiz olabilmesi nedeniyle, hastalığa yakalanan çoğu kişiye geç tanı konur.

Geç teşhis, hastaların olası tedavi seçeneklerini denemek ve gelecekleri hakkında önemli kararlar vermek için daha az zamanları olduğu anlamına gelir.

Hafıza kaybı ve cüzdanınızı kaybetmek veya faturaları ödemeyi unutmak, randevuları kaçırmak veya kaybolmak gibi şeylerin tümü hastalığın belirtileri olsa da, daha az bilinen başka belirtiler de vardır.

Yeni araştırmalar , bir kişinin yürüme şeklinin, hastalığın en yaygın türü olan Alzheimer'ın erken bir göstergesi olabileceğini buldu .

Alzheimer hastalığı, Birleşik Krallık'taki demans vakalarının yaklaşık üçte ikisinden sorumludur.

Bu, bilim adamlarının yürüme alışkanlıklarında hız gibi bir değişikliğin daha geniş anlamda demansın erken bir göstergesi olduğunu öne sürmesi ilk kez değil.

University College London'dan psikiyatrist Prof Gill Livingston, Sun Health'e "Bunun nedeni yürümenin çok fazla düşünmeyi gerektirmesidir" dedi.

"Sadece yürümekle kalmıyorsunuz, kaçınmanız gereken şeylerle dolu bir alanda, belirli bir yönde, kendinizi dengede tutarak yürümek zorundasınız.

"Demanstan muzdarip insanlar, erken evrelerde bile, tüm bunları aynı anda tam olarak yapamazlar" diye açıkladı.

1. Kötü yön duygusu

Herkes ara sıra kaybolur; bu hayatın bir parçasıdır; özellikle de telefonunuzun pili biterse.

Ancak yön duygunuzu düzenli olarak kaybetmek, özellikle erken evrelerde Alzheimer'ın bir işareti olabilir.

UCL'deki bir ekip tarafından gerçekleştirilen ve bu ayın başlarında yayınlanan yeni çalışma, bu hastalığa sahip kişilerin "dönüşleri abarttığını" ve geri adım atarken yön duygusunun daha kötü olduğunu ortaya çıkardı.

Prof Gill'e göre bunun nedeni sadece bu duruma sahip insanların hafızalarını kaybetmeleri değil, aynı zamanda etraflarındaki dünyaya dair algılarını da kaybetmeleri.

Kendisi şunları söyledi: "Erken evre Alzheimer hastaları nesneleri doğru bir şekilde anlamakta zorlanabilirler, dolayısıyla nesneleri 3 boyutlu değilken 3 boyutlu, hatta aslında 3 boyutluyken 2 boyutlu olarak görebilirler.

"Bu, orada olmayan nesneleri gördükleri anlamına geliyor ve bu da onları kaçınmaya çalışırken yeni bir yöne doğru yürümeye zorlayabilir.

"Ya da düz olduğunu düşündükleri şeylerin üzerine düşebilecekleri anlamına geliyor.

"Üstelik, daha önce gördükleri şeyleri hatırlayamıyorlar, dolayısıyla yerlere geri dönmek zor olabilir."

2. Daha yavaş tempo

Hepimizin farklı yürüme hızları var, bazılarımız diğerlerinden daha geride kalıyor.

Ancak Prof Gill, Sun Health'e her yıl giderek daha yavaş yürümenin demansın erken bir belirtisi olabileceğini söyledi.

"Bilişsel yetenek azaldıkça düşünme de yavaşlar" dedi.

"Ve bu, hastaların nereye gideceklerini, nesnelerin etrafından nasıl dolaşacaklarını ve koordinasyonu düşünmelerinin daha uzun sürdüğü anlamına geliyor, bu da onları yavaşlatıyor."

Avustralya'da 65 yaş üstü 17.000'den fazla yetişkinin yürüme hızlarını inceleyen büyük bir araştırma , yürüme hızı değişmeyenlere kıyasla, hızı yılda yüzde beş veya daha fazla düşenlerin demans geliştirme olasılığının daha yüksek olduğunu buldu.

3. Daha küçük adımlar

Araştırmalar, demans hastası kişilerin yürürken daha küçük adım atma olasılıklarının daha yüksek olduğunu gösterdi.

ABD'de 2016'da yayınlanan bir araştırma , daha küçük adımların ve daha geniş yürüyüşün (kişinin ayakları anormal derecede ayrık yürüdüğü) hafıza kaybının işaretleri olduğunu buldu.

Ancak şu ana kadar uzmanlar bu yürüme şeklinin neden bu hastalığa sahip kişilerde yaygın olduğunu bilmiyor.

Prof Gill, "Tahmin, demans hastalarının nereye gittikleri ve oraya ulaşma yetenekleri konusunda daha az emin oldukları yönünde" dedi.

"Böylece kaygan bir yüzeyde birinin yapacağı gibi daha küçük adımlar atıyorlar."

4. Kol salınımında değişiklik

Uzmanlar, bir kişinin yürürken kollarını sallamasının demans belirtisini ortaya çıkarabileceğini ileri sürdü.

Birçok çalışma, yürürken kolları daha az hareket ettirmenin bu durumun erken uyarı işareti olduğunu buldu.

Prof Gill'e göre bunun nedeni, demans hastalarının hareket halindeyken dengeyi korumak için "mücadele etmesi".

"Dik durmaya çalışmak ve dengeyi korumak için hastalar kollarını daha fazla sallama eğilimindedirler ancak kollarını vücutlarına daha yakın tutarlar."

Demans'ın diğer belirti ve semptomları...

DEMANS kişinin zihinsel yeteneklerini etkiler

Bu şunları içerebilir:

• Konsantrasyon ve planlama gerektiren görev ve faaliyetlerde artan zorluklar
• depresyon
• kişilik ve ruh halindeki değişiklikler
• zihinsel karışıklık dönemleri
• doğru kelimeleri bulmakta zorluk